Recykling odpadów szkła płaskiego i opakowaniowego znacznie przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów gromadzonych na składowiskach, tym samym wydłużając „żywotność” składowisk odpadów.
Najbardziej efektywnym sposobem recyklingu szkła, i to zarówno płaskiego jak i opakowaniowego, jest poddanie oczyszczonych odpadów powtórnemu wytopowi w piecu szklarskim w celu ponownego wyprodukowania wyrobów szklanych. Dodatkowe korzyści wynikające z zastosowania stłuczki szklanej jako surowca w procesie topienia szkła to:
- zmniejszenie emisji CO2 poprzez minimalizację zużycia paliwa oraz surowców węglanowych, jak np. mączka wapienna, soda, dolomit, które ulegają rozkładowi z wydzieleniem dwutlenku węgla,
- redukcja emisji SOx, np. szkło zielone może być topione bez użycia środków klarujących (siarczanu sodu i wapnia),
- ograniczenie emisji chloru i fluoru,
- ograniczenie emisji pyłów poprzez zmniejszenie ilości zużywanych pierwotnych surowców, które zawierają średnio do 25% części pylistych o wielkości ziaren poniżej 0,10 mm,
- ograniczenie emisji NOx przez ograniczenie spalania paliwa w piecach szklarskich.
Przyjmuje się, że 1 kg stłuczki zastępuje 1,2 kg surowców pierwotnych, obniżając równocześnie koszty surowców zestawu i dając znaczący efekt środowiskowy. Według danych opublikowanych przez Niemieckie Zrzeszenie Producentów Szkła, dodatek stłuczki szklanej w produkcji szkła ma wpływ na zmniejszenie zapotrzebowania wsadu szklarskiego o:
- 0,72 tony piasku kwarcowego, którego głównym składnikiem jest kwarc SiO2,
- 0,25 tony sody kalcynowanej (węglan sodu Na2CO3),
- 0,18 tony mączki wapiennej zawierającej węglan (IV) wapnia, CaCO3,
Wykorzystanie odpadów szklanych odpowiednio oczyszczonych pozwala na znaczące zmniejszenie zużycia surowców naturalnych, a zatem istotne zmniejszenie ingerencji w środowisko naturalne. Produkcja szkła z zawartością stłuczki szklanej jest mniej energochłonna niż produkcja z pierwotnych surowców, ponieważ każde 10% stłuczki szklanej obniża zapotrzebowanie na energię o 2,3-2,8%. Podczas produkcji szkła z dodatkiem stłuczki szklanej można zaoszczędzić aż do 25% energii, jaką zużywa się przy produkcji szkła z surowców pierwotnych. Dodatek tylko 1% stłuczki szklanej do zestawu szklarskiego powoduje zmniejszenie zużycia energii o ok. 8 kJ/kg szkła. Zmniejszenie zużycia energii wynika w głównej mierze z obniżenia temperatury topnienia zestawu szklarskiego zawierającego stłuczkę szklaną. Wiąże się to z faktem niższej temperatury topnienia szkła sięgającej 1000oC przy 1200-1300oC, w przypadku zestawu szklarskiego niezawierającego stłuczki szklanej. Większy dodatek stłuczki szklanej powoduje więc obniżanie temperatury topnienia zestawu szklarskiego, gdyż stłuczka tworzy szybciej fazę ciekłą, co ułatwia i przyśpiesza przebieg reakcji zachodzących w procesie topienia szkła.
Obniżenie temperatury ma również wpływ na ograniczenie ilości odgazowanych substancji, które powstają z surowców pierwotnych. Obecność stłuczki w zestawie zmniejsza korozję wymurówki pieca, co wydłuża okres eksploatacji wanien szklarskich oraz zmniejsza rozkurz zestawu w piecu. Powoduje to mniejszą emisję pyłów i par składników zestawu ulatniających się wraz ze spalinami. Stłuczka szklana zawiera mniej chlorków i fluorków niż materiał pierwotny, co powoduje minimalizację emisji fluoru i chloru.
Bardzo ważnym parametrem jest istotne zmniejszenie ilości emisji CO2 do atmosfery z procesu wytopu masy szklanej w hucie, wynikający nie tylko ze zmniejszenia surowców produkcyjnych uwalniających dwutlenek węgla podczas procesu wytopu, ale również poprzez znaczne zmniejszenie zużycia energii (nawet do 25% w zależności od ilości stłuczki szklanej we wsadzie) do ogrzania wsadu. Jak wiadomo redukcja CO2 jest bardzo trudna w realizacji ponieważ wnika w dużej mierze z ilości spalonego paliwa oraz rodzaju wsadu, dlatego zasadniczym elementem zmniejszającym emisję dwutlenku węgla do atmosfery jest obniżenie zużycia energii przy zachowaniu wydajności produkcyjnej. Dzięki zastosowaniu odpadów szklanych w procesie wytopu szkła następuje zmniejszenie objętości wsadu na jednostkę wyprodukowanego wyrobu oraz obniżenie temperatury topnienia wsadu szklarskiego, co w rezultacie przekłada się na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery w ilości około 220 kg na tonę powtórnie wprowadzonego szkła.
Obecnie kładzie się duży nacisk na ograniczenie emisji CO2 do atmosfery. Możliwość redukcji emisji tego gazu z procesu wytopu szkła może być realizowana przez zwiększenie udziału stłuczki szklanej we wsadzie szklarskim. Jednak realizacja tego zadania musi być poprzedzona odpowiednim przygotowaniem nie tylko ilościowym, ale i jakościowym stłuczki szklanej. Dlatego bardzo istotnym elementem całego procesu recyklingu szkła jest proces oczyszczenia, separacji i frakcjonowania szkła, a wcześniej zbierania odpadów szklanych.
Innym bardzo ważnym aspektem działalności DSS Recykling jest realizacja obowiązku recyklingu odpadów opakowaniowych, zgodnie z polityką środowiskową UE. Biorąc pod uwagę wymagania stawiane Polsce w ramach wspólnoty UE, dotyczące stopnia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, należy stwierdzić, że konieczność uzyskania recyklingu odpadów szklanych opakowaniowych na poziomie 600 tys. Mg rocznie musi się wiązać z dodatkowymi inwestycjami w zakresie nowych linii recyklingu odpadów szklanych.
Rok | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
% | 40,0 | 39,0 | 41,0 | 43,0 | 46,0 | 49,0 | 55,0 | 60,0 |
Tabela 1. Poziomy recyklingu odpadów szklanych opakowaniowych na lata 2007-2014.
UWAGA. Powyższa tabela sporządzona jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. 2007, poz. 752).
Warto zwrócić uwagę na stopień wykorzystania stłuczki szklanej w innych państwach Europy.
W niektórych niemieckich hutach szkła udział materiału z procesu recyklingu sięga 80%, a w Szwajcarii nawet do 100% wsadu szklarskiego.